Special: Ayrton Senna, zijn jaren bij Lotus (2024)

Deze week is het dertien jaar geleden dat Ayrton Senna stierf, na een crash op het circuit van Imola. De Braziliaan werd in zijn carrière drie keer wereldkampioen, won 41 races en stond 65 keer op pole-position. Het leeuwendeel van die prestaties werd behaald toen Senna reed bij het team van McLaren. Voordat hij daar kwam, reed hij echter drie jaar bij Lotus, waar hij een onuitwisbare indruk heeft achtergelaten.

Na een dominant kampioenschap in het Brits Formule 3-kampioenschap, stonden meerdere F1-teambazen klaar om de jonge Braziliaan een contract aan te bieden. Frank Williams en Ron Dennis waren daar ook bij, maar die konden Senna geen racestoeltje aanbieden. Een jaartje testen en dan zou hij klaar zijn voor het echte werk, was de gedachte. Senna wist wel beter, die wilde racen. De keuze viel in 1984 uiteindelijk op het team van Toleman, dat later Benetton zou worden.

In dat eerste jaar won Senna bijna een Grand Prix. De verregende GP van Monaco werd een ronde te vroeg afgevlagd en Senna, die samen met de jonge, vroeg gestorven Duitser Stefan Bellof naar voren stoomde, had leider Alain Prost al ingehaald, maar het was te laat, de race werd gestopt vanwege hevige regenval. Senna was boos, maar Lotus-teambaas Peter Warr had genoeg gezien. Het contract met Toleman werd verscheurd en vanaf 1985 reed Ayrton Senna da Silva voor Lotus.

In de tweede race van het jaar was het gelijk raak. Senna trainde zich in Portugal voor het eerst naar pole-position en reed een dag later in de stromende regen naar de overwinning. Lotus, dat sinds 1982 geen race meer had gewonnen, stond weer bovenop het ereschavot. De openingsronden zorgden voor bezorgde gezichten bij het team, want Senna's teamgenoot, Elio de Angelis, lag tweede en was van plan Senna te passeren. Senna was er niet van gediend, er volgde wat duw- en trekwerk, waarna De Angelis het tempo niet langer kon volgen en Senna er met de zege vandoor ging.

Rijles. Niets meer en niets minder. Dat was wat Senna de concurrentie gaf, die dag op Estoril. Gerenommeerde namen als Keke Rosberg en Alain Prost hadden de grootste moeite met de regen en spinden, maar die jonge vent uit Sao Paulo deed het voordoen alsof de baan droog was. Kranten spraken nadien van 'Jezus die op het water liep', een vergelijking die de diep gelovige Senna ongetwijfeld met hoofdschudden had aangehoord.

Op Spa Francorchamps, later dat jaar, liet Senna opnieuw zien uit welk hout hij gesneden was. De baan was nat bij de start en Senna, gestart vanaf plaats twee, kwam prima weg en nam de leiding. Het circuit droogde langzaam op en waar vele concurrenten achterstevoren gingen, draaide Senna onverstoorbaar zijn ronden. Het was duidelijk: Senna kon rijden. Zijn Lotus was echter niet goed genoeg om onder compleet droge omstandigheden dezelfde prestaties neer te zetten, maar dat zou een jaar later wat beter worden.

In 1986 was er qua bezetting van de topteams weinig veranderd. Senna had een nieuwe teamgenoot in de vorm van Johnny Dumfries, een adelijke Brit, maar daar had hij geen kind aan. Net als een jaar eerder, was het in de tweede race raak voor Senna. Dit keer had hij geluk, maar het was niet minder indrukwekkend. Bij de Spaanse Grand Prix, toen nog verreden op het circuit van Jerez, was Nigel Mansell overduidelijk de snelste man. Echter, een late pitstop van Mansell bracht Senna aan kop. De Brit had problemen met zijn banden en stopte enkele ronden voor het einde van de race om ze te laten verwisselen. Mansell lag derde en had het mes tussen de tanden.

Alain Prost, die tweede lag, werd gauw verschalkt, maar de ronden tikten weg. Bij het ingaan van de laatste ronde had Mansell zicht op Senna en in de laatste bocht van de race had hij de Braziliaan in het nekvel. De Williams-Honda en de Lotus-Renault maakten een sprint naar de vlag en na het passeren van de finish dachten beide heren dat ze de race hadden gewonnen. Uiteindelijk was het Senna, die een honderdste eerder over de meet was gekomen.

In Detroit, toneel van de Amerikaanse GP, toonde Senna dat hij een meester was op de stratencircuits. Op plaatsen waar motorvermogen minder belangrijk was, kon hij het verschil maken. Van pole gestart, reed hij naar de zege. Op de streep had hij meer dan twintig seconden op de nummer twee, Jacques Laffite. Dat jaar won Senna twee races en deed hij tot ver in het seizoen, samen met Mansell, Piquet en Prost, mee om de titel. Het feit dat de Williams en de McLaren gewoon betere auto's waren, deed hem uiteindelijk de das om.

In 1987 had Senna het zo'n beetje gezien bij Lotus. Hij wilde strijden om de wereldtitel en dat ging daar niet gebeuren, maar een contract hield hem op de plaats. De Lotus van dat jaar was niet langer getooid in zwart, met de beroemde John Player Special-livery, maar in het geel. Opnieuw had Senna een nieuwe teamgenoot, de Japanner Satoru Nakajima, vader van Kazuki Nakajima, de huidige testrijder van Williams.

Twee races won Senna dat jaar. Beide waren op stratencircuits. De eerste was in Monaco, waar Senna later nog vijf keer zou winnen. De Lotus van dat jaar was uitgerust met een revolutionaire wielophanging, maar die kende nogal wat kinderziektes. Het werkte vooral op de stratencircuits, maar minder op de conventionele banen. In Monaco maakte het niet uit. Senna startte als tweede en moest in de eerste dertig ronden Nigel Mansell voor zich dulden. Toen Mansell problemen kreeg met zijn turbo, was het gedaan met de Brit en kwam Senna aan de leiding, waar hij bleef.

In Detroit vond er min of meer een herhaling plaats van Monaco. Ook hier leidde Mansell, maar kreeg hij te maken met technische problemen, waardoor Senna de leiding erfde en er met de zege vandoor ging. Het zou de laatste GP-zege betekenen van Lotus, dat na het vertrek van Senna steeds verder wegzakte en uiteindelijk, halverwege de jaren '90, op de fles ging.

In 1988 reed Senna niet langer voor Lotus. Hij had er zijn naam gevestigd en mocht het nu proberen in een McLaren. Het zou hem drie titels brengen. Bij Lotus zijn ze hem echter nooit vergeten. Bij vlagen liet Senna de gouden tijden van de jaren '60 en '70 herleven, maar een titel kwam er nooit. Lotus was niet de kracht die het eens was en Senna had het door. Bij Lotus werd hij groot, bij McLaren een gigant.